Polska pod zaborami.

Sejm Czteroletni, Sejm Wielki.

Sejm Wielki, obradował w Warszawie 6 X 1788-29 V 1792, zawiązany w konfederację pod laską marszałków S. Małachowskiego i K.N. Sapiehy. Wykorzystując sytuację międzynarodową (Rosja uwikłana w wojnę z Turcją, demonstracyjna protekcja Prus dążących do izolowania Polski od Rosji), przeprowadzono stopniowo reformy społeczne i polityczne, zmierzające do przywrócenia pełnej suwerenności i ratowania niepodległości oraz ułatwienia rozwoju gospodarczego kraju. W 1788 uchwalono stworzenie 100-tysięcznej armii, 1789 zniesiono Radę Nieustającą, zmuszono Rosję do wycofania wojsk z Rzeczypospolitej, 1791 uchwalono prawo o ustroju miast królewskich. Najważniejszą uchwałą Sejmu Czteroletniego była Konstytucja 3 maja 1791. W ostatnim roku obrad Sejmu Czteroletniego rozwijano i modyfikowano postanowienia Konstytucji w ustawach o sejmie, Straży Praw, komisjach: skarbowej, policji, wojsk., o trybunałach. Uchwalono wyprzedaż starostw. Nie zdołano ukończyć prac nad kodyfikacją prawa, reformą sądów oraz reformą ekonomiczną kraju. Czołowi działacze: H. Kołłątaj, S. Małachowski, J. Ursyn Niemcewicz, J. Potocki oraz król Stanisław August Poniatowski. Dzieło Sejmu Czteroletniego obaliła konfederacja targowicka i zbrojna interwencja (18 V 1792) Katarzyny II. Po przegranej wojnie z Rosją i przystąpieniu króla do Targowicy przywódcy sejmowi wyjechali za granicę. Wielu działaczy Sejmu Czteroletniego odgrywało ważną rolę w powstaniu kościuszkowskim 1794. W okresie obrad Sejmu Czteroletniego nastąpił ogromny rozwój myśli reformatorskiej, obrady przyczyniły się do rozbudzenia patriotyzmu i poczucia obywatelskiego.